بيانيه مجمع‌عمومي فرهنگستان علوم‌پزشكي جمهوري اسلامي ايران، خرداد 1402 " ارتقاي سلامت همه جانبه از طريق مهار تورم و رشد توليد و تحكيم ساير بنيان‌هاي اقتصاد مقاومتي سلامت"
مقدمه
تلاش‌هاي دانش‌بنيان و ارزش‌محور، به‌منظور ارتقاي سلامت همه جانبه (جسمي، معنوي، رواني و اجتماعي)، و پيشگيري از بيماريها و حوادث و سوانح، با مراعات راهبردهاي اقتصاد مقاومتي، از ضروريات قطعي پيشرفت كشور است. اين بيانيه همراستا با تلاش‌هاي ملي، براي تحقق بيانات مقام معظم رهبري در مورد مهار تورم و رشد توليد، در حوزه حياتي سلامت، توسط مجمع عمومي فرهنگستان علوم پزشكي جمهوري اسلامي ايران، تنظيم شده است.
جهت گيري ها
· تبيين، رهيافت و ترويج مباني ارزشي، فرهنگي، معنوي و حرفه‌اي سلامت، با تأكيد بر ايفاي نقش محوري استادان و دانشگاه هاي علوم پزشكي و خدمات بهداشتي درماني كشور؛
· اجرائي كردن كامل سياست هاي كلي سلامت، ابلاغي مقام معظم رهبري؛
· تحقق عدالت در سلامت (از مهمترين راهبردهاي آن اولويت پيشگيري بر درمان، گسترش شبكه بهداشتي درماني، آموزش پزشكي جامعه نگر، تكميل و تعميق ادغام، احياي كامل و گسترش طرح ژنريك است)؛
· ارتقاي سلامت جامع و همه جانبه جامعه و آحاد آن، بصورت پاسخگو، عدالت محور، مبتني بر شواهد متقن علمي ( با تأكيد بر پيشگيري از بيماريها و سوانح و حوادث،
· پرداختن هرچه بيشتر به عوامل اجتماعي سلامت و ارتقاي فرهنگ و سواد سلامت جامعه (از‌طريق همكاريهاي بين بخشي)؛
· اصلاح آموزش عالی سلامت به منظور پاسخگويي به نيازهاي سلامت جامعه و با تأكيد بر مهارت‌هاي ضروري مورد نياز پزشكان خانواده (و با تگيه هرچه بيشتر بر شرح حال صحيح، معاينه دقيق، استفاده از راهنماهاي باليني، پرهيز از آزمايش‌هاي غير ضروري و...)؛
· پوشش كامل مراقبت ها خدمات پايه سلامت،( بويژه در امور ارتقائي و پيشگيري)؛
· شناخت و تحليل عوامل مهم و تأثيرگذار بر اقتصاد ملي سلامت، تقويت اعتماد به نفس ملي، (بويژه در جوانان و سرمايه‌گذاران)، بموازات شناسايي و اصلاح نقاط ضعف در حوزه اقتصاد سلامت؛
راهبردها
1. تحول و دقت در قانونگذاري و اجرائي نمودن هرچه سريع‌تر و كامل‌تر سياستهاي كلي سلامت، در برنامه هفتم توسعه، برنامه‌هاي ساليانه و ساير قوانين مرتبط با حوزه سلامت،
2. ارتقاء مشاركت مردم و همكاريهاي بين بخشي، در جهت تأمين، حفظ و ارتقاي سلامت همه جانبه جامعه و آحاد مردم؛
3. تاب آوري (صبر و استقامت) در مقابل توطئه‌ها؛
4. حمايت همه‌جانبه از توليدات ملي به‌طور اعم و توليدات حوزه سلامت به‌طور اخص؛
5. توسعه و ارتقاء عزتمند، هدفمند و برنامه ريزي شده روابط بين‌المللي،
6. التزام به استفاده از راهبرد مشاوره با صاحبنظران دلسوز و با تجربه سلامت،
7. تقويت نظارت جدي در همه امور، بويژه اجراي صحيح و كامل سياستهاي كلي سلامت؛
الزامات و اقدامات (به تفكيك راهبردها )
راهبرد 1
· تهيه و اجراي برنامه هاي زمان بندي شده و اولويت بندي شده براي تحقق احكام قانوني
· تحكيم قانونمند راهبردهاي اصلي و اولويت دار سلامت، بويژه " گسترش و اعتلاي سلامت معنوي"؛ "گسترش و بازسازي شبكه بهداشتي درماني:؛ "تعميم و تعميق ادغام آموزش و پژوهش در مراقبتها و خدمات سلامت"؛ "طرح ژنريك و نظام ملي دارويي كشور"؛ "گسترش مراقبت ها و خدمات پيشگيري (نظير واكسيناسيون، غربالگري، توقف تبليغات در مورد كالاها و عوامل آسيب رسان به سلامت و ...)؛ "ارتقاي سلامت همه جانبه، پاسخگو و عدالت محور"؛ "پيشگيري از تقاضاهاي القايي و برخورد قاطع با آن"؛ "توزيع عادلانه تجهيزات و امكانات، صرفاً برمبناي سطح‌بندي مراقبتها و خدمات ضروري سلامت"؛ "ارتقاي سواد و فرهنگ سلامت جامعه"؛ " توجه ويژه به عوامل اجتماعي سلامت، تأمين عدالت در سلامت و پيشگيري از بيماريهاي غير‌واگير كه بيشترين موارد مرگ و مير را موجب مي‌شوند"؛
راهبرد 2
· كاهش تصدي‌گري و افزايش نظارت از سوی دولت در توليد و عرضه؛
· فرهنگ سازي و حصول اطمينان از مشاركت مردم در برنامه ريزي، اجرا و نظارت بر همه امور سلامت، (بصورت شفاف و پاسخگو و رصد كلان آن در برنامه هاي توسعه)؛
· تشويق و تسهيل بهره بردن از نظرات و مشورت‌هاي جوانان،
· "ارتقاي همكاريهاي بين بخشي"؛
راهبرد 3
· اعمال قاطعانه، قانونمند و نظارتمند اقتصاد مقاومتي سلامت با مؤلفه‌ها و ويژگي‌هاي ضميمه 1 بيانيه، بويژه موارد ذيل؛
o ارتقاي كيفي و كمي سرمايه انساني، به‌عنوان محور اصلي ارائه مراقبتها و خدمات سلامت؛
o تلاش براي صرفه‌جوئي و كاهش هزينه‌هاي تشخيص (پاراكلينيك)، درمان، دارو، تجهيزات پزشكي، و توانبخشي؛
o اولویت پیشگیری، بهداشت و ارتقاي سلامت؛
o رشد دانش بنيان فناوري‌هاي سلامت و نيز ارزيابي فناوري هاي سلامت؛1
o بازسازي و گسترش شبكه بهداشتي درماني كشور (شامل پزشكي خانواده، نظام سطح بندي و ارجاع)؛
o اجرا و تعميم طرح ژنريك و نظام ملي دارويي و حذف داروهاي مشابه از ليست دارويي (فارماكوپه) كشور؛
o تبيين، ترويج و نهادينه سازي سبك زندگي سالم، با الگوي اسلامي-ايراني؛
o بازشناسی، تبیین، ترویج، توسعه و نهادینه نمودن طب سنتی ایران و ساير مفاد بند 12 سياستهاي كلي سلامت و مفاد سند ملي گياهان دارويي و طب سنتي
o نظارت دقيق و مبارزه جدي با مصاديق زيانبار در اقتصاد سلامت (نظير اسراف، تجمل‌گرايي، تقاضاهاي القايي، تعارض منافع، رانت‌خواري، قاچاق و انجام انواع آزمايشات پاراكينيك بجاي شرح حال و معاينه دقيق و ...) ؛
راهبرد 4
· سرمايه گذاري در زيرساخت هاي توليد در حوزه سلامت
· كاهش واردات و افزايش صادرات در حوزه دارو، واكسن، مواد بيولوژيك، تجهيزات و ملزومات پزشكي؛
· تشويق، تسهيل و تكريم سرمايه‌گذاري مردم، صرفاً در زمينه‌هاي مورد نياز سلامت؛
· فرهنگ‌سازي و برنامه‌هاي جامع براي ارتقاي سواد و فرهنگ سلامت مردم، در مصاديقي نظير پيشگيري از بيماريها، سوانح و حوادث، تجوير منطقي و حداقلي داروها، استفاده از كالاهاي داخلي سلامت، خود مراقبتي، اجتناب از مصرف‌گرايي و تجمل‌گرايي، اسراف و نظاير آنها؛
· خودكفايي و ارتقاي كيفي و كمي مراقبت ها و خدمات سلامت، با اولويت طبقات و مناطق محروم ؛
راهبرد 5
· تبادل تجربيات مفيد، از طريق ارتباطات علمي عزتمند با همسايگان، جهان اسلام و نيز كشورهاي پيشرفته؛
· ايفاي نقش پيشگام، گسترده تر و مؤثرتر در برنامه‌هاي سازمان جهاني بهداشت؛
· عضويت فعال و تأثيرگذار در مجامع بين المللي معتبر در حوزه سلامت؛
راهبرد 6
· ترويج و فرهنگ سازي اصل مشاوره در امور سلامت؛
· الزامي نمودن مشاوره توسط سياستگذاران، برنامه ريزان و مديران ارشد؛
· نقادي سياست ها، قوانين و برنامه‌ها، توسط مشاوران و صاحبنظران و منتقدان حوزه سلامت؛
راهبرد 7
· الزامي نمودن رصد كلان برنامه ها و اجراي صحيح آنها در حوزه سلامت؛
· ارتقاي برنامه هاي ارزشيابي و نظارت با راهبردهاي آموزش، پژوهش و فرهنگ سازي؛
1. Health Technology Assessment
