نقش حمایت‌های اجتماعی را در افزایش جمعیت جدی بگیریم
به گزارش روابط عمومی و امور بین‌الملل، در نشست گروه سلامت و همکاری‌های بین‌الملل که 14 دی ماه 1402 با حضورنمایندگانی از ستاد ملی جمعیت، مجمع تشخیص مصلحت نظام، نماینده صندوق جمعیت سازمان ملل متحد در ایران (UNFPA) و مرکز جوانی جمعیت و اعضای این گروه در فرهنگستان علوم پزشکی برگزار شد، بر لزوم حمایت‌های اجتماعی در جهت افزایش نرخ باروری و افزایش رشد جمعیت تاکید شد.
در این نشست دکتر محمد‌حسین نیک‌نام رئیس گروه سلامت و همکاری‌های بین‌الملل فرهنگستان علوم پزشکی و مدیر کل همکاری های بین الملل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، با اشاره به فعالیت‌های فرهنگستان در زمینه افزایش جمعیت و اقدامات انجام شده گزارشی ارائه کرد و گفت: در فرهنگستان جلسات متعددی در راستای جمعیت و سیاست‌های مرتبط تشکیل شده است و ما در گروه سلامت و همکاری‌های بین الملل از سال 1392 فعالیت خود را در این زمینه آغاز کرده‌ایم و در خصوص دستاوردهای این حوزه بحث و بررسی شده است. وی افزود: موضوع افزایش جمعیت یک موضوع چندوجهی است و ما متخصصان حوزه‌های مختلف را در جلسات دعوت می‌کنیم و جلسات ما با یک طرح تحقیقاتی جمع‌بندی می‌شود و موضوع جوانی جمعیت را نیز به‌صورت یک طرح تحقیقاتی و پژوهشی به فرهنگستان ارائه خواهیم داد.
دکتر سیدعلیرضا مرندی رئیس فرهنگستان علوم پزشکی کشور که به‌صورت مجازی در جلسه حضور یافت با اشاره به اهمیت مشکلات اقتصادی در این زمینه گفت: مشکلات اقتصادی در جامعه، یکی از علل مهم عدم فرزندآوری و ازدواج است و بسیاری از جوانان به همین دلیل از ازدواج خودداری می‌کنند و یا بعد از ازدواج تمایلی به فرزندآوری ندارند و این وضعیت بسیار نگران کننده است. رئیس فرهنگستان علوم پزشکی خاطرنشان کرد: متاسفانه در جامعه امروز، افرادی نیز که ازتمکّن مالی برخوردار هستند گاهی تمایلی به فرزندآوری ندارند. دکتر مرندی ادامه داد: باید شرایط ازدواج آسان را برای جوانان فراهم آورد و حمایت‌های اقتصادی نیز بسیار حائز اهمیت است. وی گفت: صدا و سیما باید به جامعه، جوانانی را که الگوی یک ازدواج موفق و در عین حال ساده هستند معرفی کند و با تولید برنامه‌های موثر ازدواج موفق در سن مناسب را به مردم نشان دهد. دکتر مرندی در پایان سخنان خود با تاکید بر اینکه برای افزایش فرزندآوری مهمترین نکته این است که ازدواج را افزایش دهیم، اظهار داشت: میلیون‌ها جوان مجرد که در حال حاضر هنوز ازدواج نکرده‌اند؛ بهترین ظرفیت برای جوانی جمعیت هستند که با کار فرهنگی و همراهی مسئولان و الگوهای جامعه در جهت ترویج ازدواج ساده و کم هزینه نزد فرزندان خود می‌توان امید به بهبود این وضع در پنجره جمعیتی باقیمانده داشت.
دکتر حمیدرضا خانکه عضو گروه سلامت و همکاری‌های بین‌الملل نیز در این نشست گفت: کاهش نرخ باروری یکی از مشکلات توسعه است که در کشورهای مختلف، خصوصاً کشورهای توسعه یافته بعد از انقلاب صنعتی آغاز شده و این قضیه به تدریج به کشور ما نیز رسیده است و کشورهای منطقه درگیر آن شده‌اند. دکتر خانکه افزود: عوامل مختلفی همچون اشتغال زنان ، افزایش سن ازدواج، افزایش سن فرزندآوری و نیز مشکلاتی از قبیل مرگ‌های ناشی از حوادث ترافیکی در کاهش نرخ رشد جمعیت نقش دارد که لازم است در این راستا اقداماتی برای حمایت از جمعیت جوان صورت گیرد. دکتر خانکه خاطرنشان کرد: در کشورهای توسعه یافته دو سیاست کلی اعمال شده است که یکی از این سیاست‌ها، حمایت اقتصادی مستقیم و دیگری، ارائه خدمات اجتماعی است. وی اذعان داشت: تجربه کشورهای موفق نشان داده است، سیاستی که می‌تواند جوانان را به ازدواج و فرزندآوری تشویق کند، سیاستی است که محور آن زنان هستند و اگر تعادلی بین کار و زندگی شخصی زنان ایجاد شود، انگیزه فرزندآوری نیز بیشتر خواهد شد. دکتر خانکه ادامه داد: اگر به جای پرداخت مستقیم پول به خانواده‌ها، خدماتی نظیر مهدکودک ، بیمه، مدرسه مناسب و ... ارائه دهیم موفق تر خواهیم بود. وی گفت : باید حمایت‌های موثر اجتماعی را افزایش دهیم و حاکمیت جامعه باید سهم خودش را ایفا کند و تنها مسئولیت را به عهده جوانان و خانواده‌ها نگذاریم و نیزشرایط اقتصادی را بهبود بخشیم، اشتغال جوانان راتضمین کنیم، هزینه‌های فرزندآوری را کاهش دهیم و در کنار این عوامل، با تقویت ارزش‌های فرهنگی می‌توانیم جامعه‌ای جوان و شاداب داشته باشیم و در آینده نزدیک شاهد، افزایش بیشتر نرخ رشد و فرصتی بیشتر در پنجره جمعیتی کشور باشیم.
آقای علی اکبرمحزون مدیرکل دفتر جمعیت و سرشماری مرکز آمار و مشاور ارشد ستاد ملی جمعیت ریاست جمهوری که در جلسه حضور داشت گفت: قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید که در راستای سیاست‌های کلی جمعیت ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری (مدظله) است و تلاش ما بر این است که در آن، ابعاد کیفی و کمی فرزندآوری بررسی شود. وی ادامه داد: در حوزه حمایت از خانواده مواد قانونی متعددی وجود دارد و از ۷۳ ماده این قانون ، ۲۹ ماده به حمایت از خانواده‌ها اختصاص دارد و در کنار این قوانین، راهکار‌های فرهنگی نیز باید انجام شود که ۱۶ ماده از این قانون به بحث فرهنگی پرداخته است. مشاور ارشد ستاد ملی جمعیت ریاست جمهوری همچنین اظهار داشت: یکی از نقاط قوت این قانون، تعیین یک متولی برای بحث جمعیت است که ستاد ملی جمعیت نامگذاری شده است. دکتر محزون اذعان داشت: در این قوانین، به پشتوانه‌های علمی در داخل کشور اشاره شده است و ما شاهد هستیم مراکز علمی مانند فرهنگستان علوم پزشکی در این زمینه اقدامات شایسته‌ای انجام داده است و امیدواریم با استفاده از این ظرفیت‌ها و فرصت‌ها بتوان از سالمندی جمعیت در آینده کشور جلوگیری شود.
دکتر ناصر سیم فروش عضو پیوسته فرهنگستان علوم پزشکی و مشاور وزیر بهداشت با اشاره به زمانی در گذشته که برنامه کشوری کنترل جمعیت اجرا می‌شد، گفت: در دورانی که رشد جمعیت افزایش یافت، صلاح بر فرزند کمتر و کاهش جمعیت بود، اما امروز باید تمام تلاشمان بر فرزندآوری و حفظ جامعه ایرانی باشد. چرا که جمعیت کشور در حال حاضر در وضعیت بحرانی قرار گرفته است و امروز وظیفه مسئولان حمایت از جوانانی است که می‌خواهند تشکیل خانواده دهند و صاحب فرزند شوند و باید مسائل اقتصادی جوانان را رفع کرد. دکتر سیم فروش با اشاره به این مهم که جمعیت یک سرمایه است، گفت: جمعیت جوان یک کشور که صاحب فکر و ابتکار است یک سرمایه است و باید آنان را حفظ کرد و مشکلاتشان را حل کرد تا بتوانند ازدواج کنند و صاحب فرزند شوند.
دکتر صابرجباری فاروجی مدیرکل مرکز جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس وزارت بهداشت نیز در این نشست گفت: در حوزه جمعیت، ما چهار محور اصلی سیاست گذاری، فرهنگ و تربیت، اقتصاد و معیشت و حوزه سلامت را داریم که خوشبختانه در حوزه سیاست گذاری و ابلاغ قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، قانون متّرقی و خوبی تصویب شده است و عزم ما در کشور باید بر اجرای قانون باشد و درخواست ما از نخبگان به‌ویژه به‌ویژه نخبگانی که در فرهنگستان علوم پزشکی هستند این است که در فرهنگسازی در امر زدواج بهنگام، باروری سالم و فرزندآوری به‌موقع با وزارت بهداشت همکاری کنند و جامعه را در این زمینه تشویق کنند و ما در وزارت بهداشت سیاستمان بر این است که خدمات ازدواج، باروری، بارداری، زایمان را آسان و ارزان کنیم تا بتوانیم سهم بسزایی را در فرهنگسازی در حوزه سلامت ایفا کنیم که خانواده های ایرانی دغدغه ای در این زمینه نداشته باشند. گفتنی است در این نشست که روز پنجشنبه 14 دی‌ماه 1402 در سالن مجمع عمومی (ابن سینا) فرهنگستان علوم پزشکی در تهران برگزار شد جمعی از استادان عضو فرهنگستان؛ دکتر ملک افضلی، دکتر سجادی، دکتر حائری، دکتر حاجی فرجی، دکتر اخوتیان، دکتر مقدسی، دکتر حیدری، دکتر شمسی شهرآبادی نیز پیرامون بحث جوانی جمعیت دیدگاه‌های خود را مطرح کردند و مهمانانی از نهادهای بین‌المللی؛ دکتر عبدالاحد، دکتر عینی، دکتر خسروی (هیات نمایندگی UNFPA) نیز سخن گفتند. دکتر تقی زاده از سازمان جهانی بهداشت (WHO)، دکتر درودی (نماینده UNAIDS) و دکتر کرباسیان از مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز از دیگر مهمانان حضوری و مجازی این نشست در فرهنگستان علوم پزشکی جمهوری اسلامی ایران بودند.
